Ocean Vuong, On earth we’re briefly gorgeous (Penquin Press, 2019),
vertaald tot Op aarde schitteren we even door Johannes Jonkers (Hollands Diep, 2019)
Op aarde schitteren we even is een brief van een zoon aan zijn moeder die niet kan lezen. De briefschrijver legt een familiegeschiedenis bloot die voor zijn geboorte begon – een geschiedenis waarvan het brandpunt in Vietnam ligt. Daarnaast verschaft hij toegang tot delen van zijn leven waarvan zijn moeder nooit heeft geweten, en doet hij een onvergetelijke onthulling. De roman is behalve een getuigenis van de problematische maar onmiskenbare liefde tussen een alleenstaande moeder en haar zoon, ook een genadeloos eerlijk onderzoek naar ras, klasse en mannelijkheid. De roman stelt vragen die centraal staan in het Amerika van nu, dat ondergedompeld is in verslaving, geweld en trauma. Het is een roman vol mededogen en tederheid over de kracht van je eigen verhaal vertellen en over de vernietigende stilte van niet gehoord worden.
Met verbluffende urgentie en elegantie schrijft Ocean Vuong over mensen die klem zitten tussen onverenigbare werelden, en onderzoekt hij hoe we elkaar kunnen genezen en redden zonder te verloochenen wie we zijn. De vraag hoe we moeten overleven, en hoe we daar een soort vreugde aan kunnen ontleen, is de drijvende kracht van de belangrijkste debuutroman sinds jaren.
Op aarde schitteren we even is het prozadebuut van Ocean Vuong (1988), die in 2016 voor zijn poëziedebuut(!) Night Sky with Exit Wounds de T.S. Eliot Prize won. Het is een hevig autobiografische roman; ook Vuong groeide op met zijn schizofrene grootmoeder en zijn getraumatiseerde moeder. Hij kwam op zijn tweede naar Amerika, sprak en schreef nog tot ver in zijn basisschooltijd geen Engels. Zijn moeder heeft dat nooit geleerd, bleef analfabeet. Op aarde schitteren we even is een brief van het personage Hondje (in het Engels ‘Little Dog’, wat op een of andere manier toch klinkender is) aan zijn moeder Rose. Een brief die, weet hij, ze nooit zal lezen. Een geweldig gegeven natuurlijk, waardoor hij bovendien open kan zijn op het pijnlijke af. Haast in verwondering, schijnbaar zonder wrok, schrijft hij over hoe ze hem sloeg, hoe hij het leven voor haar moest vertalen, hoe hij als tiener samen met een getroebleerde Amerikaanse jongen over liefde en seks leert.