La Cache , Christophe Boltanski
vertaald tot
De Schuilplaats door Prescilla van Zoest, Cossee 2015
Christophe Boltanski (Boulogne-Billancourt, 10 juli 1962) is een Franse journalist en schrijver. In 2015 heeft hij de Prix Femina gewonnen voor zijn roman La Cache (Nederlandse vertaling: De Schuilplaats).
La Cache (Nederlandse vertaling: De Schuilplaats) is de eerste roman van Christophe Boltanski. Zijn persoonlijke herinneringen vormen de basis voor dit ontroerende relaas over de geschiedenis van zijn familie. Boltanski vertelt over zijn grootvader Étienne, een vooraanstaand medisch specialist en over diens ouders, Russische joden die afkomstig zijn uit Odessa en rond 1895 naar Frankrijk zijn geëmigreerd. En hij schrijft over zijn grootmoeder Myriam, een invalide vrouw, afkomstig uit Bretagne en auteur van enkele autobiografische romans die mede als bron voor La Cache hebben gediend.
Het hechte gezin dat het grote appartement in het herenhuis aan de Rue de Grenelle bewoont wordt beschreven door de ogen van kleinzoon Christophe. Hij schrijft over zijn familie aan de hand van de verschillende kamers van het appartement. Hij beschrijft hoe het huis en zijn bewoners met elkaar verweven zijn. Het huis geeft bescherming, het is een middel om te overleven. In de Rue de Grenelle houdt Myriam houdt het gezin bij elkaar en zorgt zij ervoor dat haar man de Tweede Wereldoorlog overleeft.
Recensie Tzum:
Wat gebeurt er wanneer je de wereld buiten alleen door een klein raampje kan bekijken? Wat win je en wat verlies je? Waar liggen de grenzen van het menselijk aanpassingsvermogen? Christophe Boltanski stuitte op deze vragen toen hij op zoek ging naar de verhalen van zijn jeugd, zijn ouders, zijn wortels – die allemaal samenkomen op één plek, het eigenaardige herenhuis aan Rue de Grenelle. ‘Ze woonden in een paleis en leefden als clochards.’ Ze zijn onaangepast en gierig, eten slecht; je zou ze kunnen wegzetten als excentriekelingen. Maar na decennia van aanpassing na immigratie uit Rusland, vechten in de loopgraven, het onderschatten van de antisemitische dreiging, de angst voor deportatie, kwam de familie in opstand tegen de wereld buiten. Ze verwierpen hun goede manieren en creëerden een ‘onder-ons-zijn’, een bewuste breuk met de buitenwereld. Het probleem is alleen: die buitenwereld, daar staat hun paleisje midden in. Onderduiken in 1942, veranderingen in de roerige jaren zestig – dat is achter de rug, en inmiddels is het huis ‘ingedommeld’. Een oom brengt er zijn dagen door in een schommelstoel. De tv staat op het jazzkanaal, maar zonder het geluid aan. Met De schuilplaats heeft Christophe Boltanski een liefdevol monument voor een familie en haar onderkomen geschreven; een prijswinnend relaas. Direct worden we herinnerd aan waar we zélf vandaan komen, aan de huizen van onze levens en aan de betekenis van de ruimtes om ons heen.